En ja, het is zover.
Meer dan twee jaar geleden schrijf ik op dit blog met een vol hart over Breathworks, Breathworks dat, dat 
besef ik nu, toen me gered heeft van de nefaste inwerking van niet kunnen omgaan met stress.
En nu, september 2009 is Breathworks in Gent een feit, zijn er heel wat cursussen gepland die stilletjesaan vollopen en kan ik datgene wat me nu zo nauw aan het hart ligt, aan anderen beschikbaar stellen…
Bij het vertrek naar Padmaloka kreeg ik een stapel postkaarten met allerlei prachtige wensen. Op een van die kaarten stond de spreuk ‘Home is where the heart is’. Toen ik enkele dagen geleden ergens boven de noordzee (exact 4 weken daarvoor zat ik trouwens onder die zelfde zee) in een ryanair vlucht besefte dat ik eigenlijk niet goed meer weet waar mijn thuis is, kwam deze spreuk weer naar boven.
De laatste tijd ben ik een beetje overal, steeds andere bedden, andere mensen, andere steden, andere situaties, andere jobs. Vroeger zou me dit onrustig gemaakt hebben, ik zou nauwelijks nog een oog dicht kunnen doen, het gevoel gehad hebben maar half aanwezig te zijn. Ik maakte me toen ook al enkele dagen op voorhand zorgen over het nakende verlies aan een thuis. Nu is dat nog nauwelijks zo. Ik slaap waar mijn lichaam zich neerlegt en ben bij degenen die op dat moment bij mij zijn. Thuis is nu overal waar de mensen zijn die me nauw aan het hart liggen of waar mensen zijn die me steeds nauwer aan het hart liggen: mijn ouders, zus, partner en vooral heel veel vrienden.
Op die manier is thuis steeds minder gebonden aan een plaats, een huis, een job. Wat niet betekent dat ik me nergens meer kan en zal vestigen. Het verschil zit hem in de houding die erachter schuilt, zelfs de intentie of motivatie. Zoek ik een thuis op een bepaalde plek, in een bepaalde situatie of zelfs in een bepaalde meubelcombinatie omdat ik me hoop daarin veiliger te voelen, om te vluchten van de soms harde realiteit die de wereld me de ganse dagen aanbiedt of ben ik thuis omdat ik me op die bepaalde plaats, in die situatie, bij die mensen goed voel en ervan kan genieten? Dit is nemen versus geven, gebondenheid versus vrijheid. Het is mijn streven steeds meer voor het laatste te leren kiezen.
Oh ja, als uitsmijter …
Er is er een die ik toch nog steeds onvoorstelbaar moeilijk vindt: het reizen. Hoezeer ik ook moge houden van het gevoel te reizen, het gaat me vaak toch allemaal veel te snel. Het vliegtuig landt in London maar de geest bevindt zich nog ergens in de luchthaven in Charleroi. Het duurt dan vaak enkele uren voor de geest het lichaam heeft kunnen inhalen, heb ik al ontdekt. Hoogst onaangename ervaring vind ik dat steeds weer.
Als je ooit op retraite bent geweest in een retraitecentrum zoals Padmaloka, dan heb je waarschijnlijk ook met vreugde kunnen vaststellen dat het er zo rustig is, dat er een ondersteunende en inspirerende atmosfeer hangt, dat je de batterijen weer kan opladen. De gedachte zou wel eens durven opkomen ‘kon ik hier maar altijd leven en wonen’.
Wat je niet ziet als deelnemer aan een retraite is het werk achter de schermen. Zo rustig en vredevol de atmosfeer aan de kant van de deelnemers kan voelen, zo druk en hectisch kan het voelen voor de organisatoren. Dit ben ik de laatste 10 dagen aan het ontdekken. De retraitegangers krijgen een mooi, getimed programma: dan eet je, dan slaap je, dan mediteer je, dan ben je in stilte, dan krijg je een lezing. Er is een prachtige tuin waarin je kan wandelen, er is steeds thee, er zijn verse lakens en dekens bij aankomst, er is eten op tijd .. De community van Padmaloka werkt keihard om dit alles gedaan te krijgen, op tijd en in orde. Voor ik vertrok vergeleek iemand die heel wat ervaring hiermee heeft, het met een luchthaven op het drukste moment. Steeds meer kan ik zien wat ze bedoelde, toen ze dat zei.
En toch is het anders dan een drukke job op kantoor. Waarom dat zo is, dat kan ik nog niet helemaal zeggen en misschien slaag ik daar ook niet zo snel in – misschien hoeft dat ook niet. Maar het zal zeker iets te maken hebben met het feit dat we eenzelfde ideaal delen.
4 mei reed ik – onder de zee door – het land van King Arthur binnen om daar de komende 4 maanden door te brengen. Mijn eerste stop was Vajrasana, een retraitecentrum in Sussex waar ik een week retraite zou doorbrengen en kennis zou maken met de basisprincipes van Breathworks, een mindfulness based pain management program. Het tweede en tevens langste deel van mijn verblijf vindt plaats in Padmaloka, een retraitecentrum in Surlingham, vlabij Norwich waar ik zal werken en wonen tot en met 3 september.
De Breathworks retraite is ondertussen achter de rug. De retraite werd geleid door Sona en Ratnaguna, twee senior ordeleden maar de retraite was nu eens geen FWBO of boeddhistische retraite. Wat Breathworks brengt, mag dan wel gebaseerd zijn op en geinspireerd zijn door boeddhistische oefeningen en praktijken, het brengt iets wat voor iedereen toegankelijk is, ook al heb je geen boeddhistische achtergrond of zelfs interesse.
De bedoeling van de Breathworks methode is het helpen van mensen met chronische pijn om op een betere manier om te gaan met die pijn. Hiervoor maakt het gebruik van verschillende mindfulness oefeningen.
De retraite was uitermate leerrijk en bij momenten ook lekker uitdagend (zoals een goede retraite ook moet zijn). De mensen waren prachtig en de lesgevers gewoon schitterend. Ondertussen heb ik besloten om in november de vervolgretraite te volgen om zo de volgende stap te zetten in het worden van een Breathworks trainer.
Afgelopen vrijdag bracht Steve, mijn kamergenoot tijdens de Breathworks retraite, me tot aan de voordeur van Padmaloka en begon het tweede deel van mijn avontuur: Padmaloka.
Het is toch wel wat, van een situatie waarin je alleen woont en zo ongeveer doet wat goed aanvoelt, gaan leven in een woongemeenschap van ondertussen 15 mannen (vandaag komt onze nieuwe kok nog aan), waar op dit moment 25 mannen een intensieve retraite houden die zich in ons leven als community members weeft, om 15 mannen te leren kennen die allen zo verschillend zijn, om in de stilte van Padmaloka (in ieder geval nu toch) te leren leven.
Hoe moeilijk ik het ook al moge gevonden hebben, ik geniet ervan met volle teugen. Van een aantal van mijn medebewoners weet ik nu al dat ze goede vrienden zullen worden. Dat heb je nu eenmaal, met de ene heb je dat vlugger dan met de andere. Toen ik hier toekwam, lag mijn bed vol met welkomstkaartjes en iedereen doet zo heel erg hard zijn best om me hier thuis te laten voelen.
Iedere morgen sta ik op om kwart voor 7 en stap om 7 uur in de meditatieruimte voor een stevige meditatie met de community members. ’s Avonds ga ik om half 8 voor een tweede lang meditatieblok. Momenteel ben ik nog aan het inlopen en doe nog geen ganse dagen werk en die tijd gebruik ik om alles hier een beetje te verkennen, te praten met mensen, wat te studeren en veel te schrijven. Al sinds ik hier ben, dringt het schrijven zich aan me op, het wil geschreven worden dus schrijf ik maar. Een hele interessante is trouwens dat ik een angst aan het exploreren ben: de angst om echt neer te zitten en te schrijven, om echt met de pen in de hand in mezelf te duiken en de woorden uit mijn pen te laten vloeien – bang voor wat ik wel eens zou kunnen tegenkomen vermoed ik.
Signing off now
See you soon!
PS. op het fotolog (bij de links aan de rechterkant) zet ik af en toe wat foto’s
Alles dondert op zijn plaats
Plots
Zonder waarschuwing
Een egaal licht verspreidt zich over de stad
Levendig en vinnig
Vrolijk
Of?
Is het toch zachtjes gegleden?
Op zijn plaats verschoven?
Beetje bij beetje?
In één vloeiende beweging?
Waren de ogen te traag?
Inert door begeerte?
Half blind dwaal ik
Door een prachtig overladen tuin
Op zoek naar een bloem
Enkele jaren geleden kwam ik in een tekst het beeld van de slang en de kikker tegen. De slang heeft de kikker binnengewurgd en de kikker zit vast in de slang. De kikker uitspuwen kan ze niet meer en de kikker verder doorslikken kan ook niet. Een heel onaangename positie voor de slang (en de kikker uiteraard ook maar die is er zich – hopelijk – niet meer van bewust), dat had ik toen al door. Ik begreep rationeel waar het beeld voor stond en de ratio bracht ook de volgende vraag naar boven: ‘wat kan de slang dan doen in zo’n geval?’. Een antwoord had ik nooit gevonden.
Vandaag besefte ik tijdens een rit op de fiets opeens waar het beeld voor staat. Opeens begreep ik vanuit mijn eigen ervaring hoe het kan aanvoelen zo’n kikker in je strot te hebben. Mijn kikker is geen kwakend slijmerig diertje maar het iets diepere besef dat het inderdaad allemaal verandert. Ik zie het overal om me heen. De herfst, het zonlicht dat lager invalt, de dagen die korten, mensen rondom mij die ziek worden of sterven, mijn PC die me in de steek laat. En neen, dat zit niet gemakkelijk want het zet me aan om me bezig te houden met dat wat echt belangrijk is, om de Wet te zien en ernaar te leven, er verantwoordelijkheid voor op te nemen. Ik heb de kikker ingeslikt. Doorslikken kan niet en weer uitspuwen ook niet.
Met een beter begrip van het beeld van de slang en de kikker, is ook een antwoord gekomen op mijn vraag ‘wat kan de slang doen?’ De slang kan en moet niets doen. De kikker verteert vanzelf, met ‘tijd en boterham’. Het is niet het antwoord dat mijn op controle gerichte geest had gehoopt te vinden maar het is wel het enige echte antwoord.
Na een tweeweekse retraite rond gewaarzijn met als kapstok het sattipathana soetra, heb ik een (her)ontdekking gedaan: de jukebox.
Neen, niet dat ding vol lichtjes uit vroegere tijden waarmee ik slechts een beperkte ervaring heb (keuze van een verkeerde plaat liet het caféetje letterlijk leegstromen) maar de jukebox in de geest.
Ik heb geen nood aan een i-box met gigabytes en gigabytes aan hits om de dag door te komen en de stilte op te vullen. Als ik maar mijn best doe en goed luister, dan kan ik intunen op de jukebox in mijn geest die non-stop muziek speelt (zonder reclame of nieuwsberichten!). En de liedjes die gedraaid worden, zijn niet zomaar willekeurige hits maar songs die verbazend genoeg steeds bij de toestand van de geest passen.
Deze morgen stond ik op met ‘breek uit jezelf’ (Robert Long, vermoed ik) en iets later galde in mijn geest ‘break out’, een niet te plaatsen jaren tachtig hit. En inderdaad, dat was wat me vandaag te doen stond. Een negatieve geestestoestand die al een tijdje rondwoekerde moest gewoon aangepakt worden en met gepaste sfeermuziek was dat het huiswerk dat vandaag op me wachtte.
Dus, weg met die i-boxen en al die oorfoontjes op straat, bus, trein en bibliotheek. Luisteren maar naar die educatieve radioprogramma’s die constant in de jukebox van de geest spelen, niet saai en droog zoals schooltelevisie vroeger wel eens durfde te zijn maar levendig, actueel en to-the-point.
‘Be brave: be scared and do it anyway’
Vrij vertaald: ‘wees moedig: wees bang en doe het toch’.
Ongeveer een maand geleden kwam dit kleine zinnetje me voor ogen. Onmiddellijk nestelde het zich in mijn hart en is daar sindsdien blijven zitten. Heel regelmatig, steeds op die momenten waarop ik het nodig heb (lees: die angstige momenten), komt het weer bovendrijven en maant me aan verder te doen, dat te doen waarvan ik weet dat het hoogstwaarschijnlijk iets goed zal voortbrengen.
Ook al beschouw ik mezelf wel eens als een krijger, ik moet vaststellen dat het in de praktijk vaak anders is. Vaak zit de krijger op een rotsblok een 10-tal meter voor de grot waar de vermoedelijke draak briesend en vlammend op hem wacht. Het zwaard ligt in de modder naast hem, hij zit met de handen in het haar.
Zo vaak moet ik deze bange en ontmoedigde krijger in mijzelf ontdekken. Maar het is niet het zwaard of het woeste uiterlijk dat de krijger maakt. Het krijgerschap herrijst op het moment dat het zwaard wordt opgeraapt en – ook al is het met knikkende knieën – de grot wordt betreden. Be scared and do it anyway!
En de draak?
Wel, die leefde nog lang en gelukkig. Want de draak blijkt in realiteit nooit het vuurspuwende en woeste gedrocht dat je verwacht maar veelal een bevend en angstig diertje dat enkel wat troost en aandacht nodig heeft.
Vreemd toch dat ik de volgende keer, voor een nieuwe grot met een nieuwe draak, angstig op een steen met het zwaard op de grond, dit weer zal vergeten zijn.
Do it anyway, Bart.
Fricties 